85 lat temu, 12 maja 1935 r., w Belwederze o godz. 20.45 zmarł marszałek Józef Piłsudski. W czasie uroczystości pogrzebowych na Wawelu prezydent Ignacy Mościcki mówił: „Cieniom królewskim przybył towarzysz wiecznego snu. Skroń jego nie okala korona, a dłoń nie dzierży berła. A królem był serc i władcą doli naszej”. Co DZISIAJ o wielkim mężu stanu sądzą politycy? Portal Niezalezna.pl przepytał w tej kwestii reprezentantów wszystkich partii w Sejmie. Niestety - kilku z nich nie potrafiło o Józefie Piłsudskim powiedzieć czegoś, co nie zahaczałoby o... PiS.
Jak dzisiaj wśród polityków odbierany jest Józef Piłsudski? Czy wciąż wywiera wpływ na polską scenę polityczną? Jak go oceniać w 85. rocznicę Jego śmierci?
Zadaliśmy dwa pytania:
1. Czy odczuwamy jeszcze dzisiaj wpływ postaci marszałka Piłsudskiego na naszą politykę?
2. Co PanPani myśli o marszałku Piłsudskim?
A oto odpowiedzi, jakie uzyskaliśmy:
Jarosław Sellin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, Prawo i Sprawiedliwość:
Od ponad ćwierć wieku wśród Polaków robione są badania o najważniejszych Polakach w tysiącletniej historii. Zawsze, niezmiennie w czołówce są: Jan Paweł II i Józef Piłsudski. To pokazuje rangę tej postaci w świadomości Polaków od ćwierć wieku badanej. To po prostu jest niezmienne. To jest postać, która bardzo mocno pozytywnie zaciążyła na historii Polski. Przy wszystkich meandrach politycznych, które dane mu było przejść, również ideowych, niewątpliwie kojarzy się z odzyskaniem niepodległości, jako czołowa postać, która do tego dążyła i doprowadziła oraz obrony tej młodej niepodległości. Mimo upływu już 85 lat od jego śmierci jest to postać, która wciąż budzi ogromne zainteresowanie, również w popkulturze. Wciąż powstają filmy, książki, seriale, spektakle jemu poświęcone. Jest tego bardzo dużo. Oczywiście tych ojców niepodległości mamy wielu, ale wydaje się, że w świadomości Polaków utrwalił się pogląd, że taką najważniejszą postacią, która do tego doprowadziła i która zbudowała autorytet państwowy państwa polskiego, jest Józef Piłsudski.
Ja przede wszystkim od kilku lat buduję muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku i to jest najlepsza odpowiedź na to pytanie, bo uważam, że takie postaci powinny mieć swoje muzea. W sierpniu tego roku planujemy ostateczne otwarcie tego muzeum, ono się buduje od kilku lat i uważam, że to jest właśnie utrwalanie pamięci o tym człowieku, o jego zasługach. Dla mnie jest to postać fascynująca. Po prostu polski patriota. Ideowo może mi nie najbliższy na początku swojej drogi, bo socjalizm nie jest rzeczą, która by mnie jakoś szczególnie poruszała, ale można powiedzieć, że to była taka moda końcówki XIX wieku, ale ostatecznie zwyciężyło w nim nie myślenie ideologiczne, ale po prostu patriotyczne. W jego myśleniu socjalizm okazał się jedną z form drogi do rozbudzenia emocji politycznych wśród Polaków i doprowadzenia do niepodległości i to go przede wszystkim interesowało, stąd jego wielkość i zasługa w naszej historii.
Paulina Matysiak, posłanka Lewicy, Partia Razem:
Józef Piłsudski to jeden z ojców polskiej niepodległości, ze wspaniałą kartą działalności socjalistycznej końca XIX i początków XX wieku. Jego życiorys do 1926 roku, tak jak i tysięcy innych bohaterskich socjalistów z Legionów i PPS, jest z pewnością wzorem dla obecnego pokolenia polskiej lewicy. Niestety wraz z przewrotem majowym rozpoczął demontaż demokracji i budowę państwa autorytarnego, co dziś tak nieudolnie naśladują politycy prawicy.
Artur Dziambor, poseł Konfederacji, partia KORWiN:
Oczywiście jest to postać, bez której pewnie historia potoczyłaby się zupełnie inaczej, chociaż teraz jesteśmy troszkę mądrzejsi i mamy rzeczywiście sytuację taką, że wiemy o wszystkich zarówno jasnych, jak i ciemnych kartach marszałka Piłsudskiego. Myślę, że tutaj każdy ma swoją jakąś opinię i na bazie tej opinii powstają później ruchy polityczne w Polsce do dziś. Ewidentnie partia, która obecnie rządzi, ma taki rys patriotyczno-narodowościowy i oni odwołują się bardziej do marszałka Piłsudskiego. Z drugiej strony mamy Ruch Narodowy, który bardziej odwołuje się do Romana Dmowskiego i oni uważają, że bardziej w tę stronę powinna iść polska polityka w tamtych czasach. Więc odpowiadając: tak, do dziś odczuwamy wpływ postaci marszałka Piłsudskiego na polską politykę, nawet w takim bieżącym sporze politycznym i kwestiach podejścia do państwowości, gdzie stawiani są w kontrze marszałek Piłsudski i Roman Dmowski.
Ja nie jestem piłsudczykiem, natomiast ja doceniam postać. Trzeba mieć z tyłu głowy, że jest to postać, bez której pewnie Polski by nie było. Wiemy doskonale jednak, że nie jest to postać zero-jedynkowa, całkowicie biała i piękna, miała też również ciemne karty. Nie był to człowiek, który zawsze zachowywał się idealnie, honorowo. Jeżeli chodzi o politykę państwową, to tutaj zdecydowanie mi bliżej do Dmowskiego, chociaż z drugiej strony ja jako wolnościowiec właściwie nie mam takiej postaci z tamtych czasów, do której mógłbym się odwołać.
Marek Sawicki, poseł Polskiego Stronnictwa Ludowego:
Dziś wiem doskonale, że Jarosław Kaczyński chce się wzorować na marszałku Piłsudskim, ale bardziej moim zdaniem wzoruje się na generale Jaruzelskim. Natomiast marszałek Piłsudski z socjalisty przeszedł, że tak powiem, w obszar głębokiego dyktatora. My przypominamy rok śmierci marszałka Piłsudskiego, ale zapominamy, że dziewięć lat wcześniej był przewrót majowy i marszałek Piłsudski zlikwidował w II Rzeczypospolitej tak naprawdę demokrację. Tych, którzy tę demokrację z nim tworzyli, wtrącił do więzienia i do dziś nie zostali oni zrehabilitowani. To jest też rzecz, którą warto przypomnieć, bo w przewrocie majowym zginęło więcej ludzi niż w czasie stanu wojennego i jakoś tak trochę gloryfikując tę postać, zapominamy o tym.
Marszałek Piłsudski był jednym z pięciu ojców założycieli II Rzeczypospolitej, uczestniczył w jej powstaniu, ale później niestety był dyktatorem, który tę Rzeczypospolitą zawłaszczył.
Tomasz Lenz, poseł Platformy Obywatelskiej:
Życiorys marszałka Piłsudskiego, którego postać jest często honorowana w Polsce licznymi pomnikami czy nazwami ulic, jest pełen zwrotów i dość nietypowych działań.
Przypomnijmy, że był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, w okresie zaborów między innymi organizował napady na pociągi, napady na kasy. Dzisiaj nazwano by to działalnością terrorystyczną. Jak wiemy, przyczynił się do odzyskania niepodległości i ukształtowania granic Rzeczypospolitej, organizując czynną walkę zbrojną już po zakończeniu I wojny światowej, upadku mocarstw, które okupowały Polskę przez ponad sto lat. W okresie II Rzeczypospolitej, nazywając to rządami Sanacji, dopuścił się decyzji związanych z prześladowaniem parlamentarzystów, prowadzeniem działań, gdzie wojsko czynnie brało udział w tłumieniu protestów ulicznych ludzi, którzy nie zgadzali się z jego działaniami. W tamtym też okresie doszło do prześladowania osób o demokratycznych poglądach, które domagały się, żeby polska była demokracja była rzeczywiście demokracją, w której uznaje się wolność słowa, a także wolne wybory. Józef Piłsudski jest postacią pełną sprzeczności, pełną ciekawych wydarzeń w jego życiu.
Józef Piłsudski był kimś wyjątkowym. Ze względu na to, że mieszkam w Toruniu, a jest tu piękny pomnik Józefa Piłsudskiego, zawsze 11 listopada mam okazję z lokalnymi parlamentarzystami, samorządowcami uczestniczyć w obchodach odzyskania niepodległości, składam zawsze wieniec pod jego pomnikiem i to jest rzeczywiście postać bardzo ważna dla wszystkich Polaków.
Wyszła niedawno taka dość ciekawa książka "Czarna księga Sanacji". Rzeczywiście podawane tam przykłady wydarzeń z okresu II Rzeczypospolitej budzą pewnego rodzaju smutek i zażenowanie i w jakiś sposób przypominają działania Prawa i Sprawiedliwości w obecnym okresie, więc jakaś analogia pomiędzy II Rzeczypospolitej po wprowadzeniu Sanacji a tym, co robi PiS, znajduje potwierdzenie.